Wil je meerdere malen beschuldigd worden van identiteitsfraude én een leugenaar genoemd worden in een authentiek historisch kader? Slechts één adres: NMBS-loket 3 van Gent-Sint-Pieters.

Hallo, mijn naam is Ruben en ik ben een beroepscrimineel. Crimineel omdat ik nu al 6 weken geldig met de bus probeer mee te rijden. Beroeps omdat ik van mijn werkgever een NMBS- en De Lijn-abonnement aangeboden kreeg om – weet je wel – mijn werk te kunnen doen.

“Geen nood”, hoor ik je denken, “Gebruik een Mobib-kaart! Eenvoudig in- en uittappen op de bus.” “En nog beter, gebruik de NMBS-app! Ze hebben een nieuw Flex Season Ticket waarmee je een heel jaar lang ritten kan activeren énkel op dagen dat je het nodig hebt. Ja, ook de NMBS is met haar tijd mee: hybride werken is een ding dezer dagen.”

Beste lezer, gebruik die Mobib-kaart. Gebruik die app.
 Maar gebruik nooit beide samen als je een donker geheim te verbergen hebt voor de persoon aan loket 3.

Het is begin januari 2024 en ik ben gestart met een goed voornemen: vanaf nu ga ik met het openbaar vervoer naar Gent. Mijn werkgever geeft me vouchers voor een Flex Season Ticket 80 met een De Lijn-Supplement 12 Maanden, en ik dacht: “ik ben vertrokken”. En inderdaad, ik was vertrokken. Voor meerdere weken aan telefoontjes, mails en loketbezoeken. Maar het begon allemaal heel simpel.

“We hebben uw De Lijn-Supplement op uw Mobib-kaart geplaatst, en uw Flex Season Ticket op de app. Het Flex Season Ticket werkt immers nog niet op de Mobib-kaart.” Fantastisch, maar… ik heb geen Mobib-kaart. Ik heb er nooit een gehad. Ik was een zondaar die eerst met de fiets naar kantoor kwam, en dan uiteindelijk met de wagen. Het was een donkere tijd waarin de Openbaring van het Openbaar Vervoer nog niet tot mij gekomen was. Dus een kaart van enkele jaren oud die aan mijn account lijkt te hangen, het zegt me niets.

Gaat de NMBS die Mobib-kaart dan naar mij sturen, dacht ik? Neen, want ze gingen ervan uit dat ik die al had. Weet je, geen probleem, even goede vrienden: ik koop gewoon een nieuwe Mobib-kaart online. Het kost 6 euro, maar dat is een peulenschil voor de goede relatie die ik met NMBS wil bouwen in 2024. Enkele dagen later valt de kaart bij mij in de bus, en ben ik klaar, voor trein én bus.

Er is slechts één probleem. De kaart werkt niet: ze is leeg. Ook na meerdere malen aan de automaat blijft ze leeg. Want mijn De Lijn-abonnement, dat staat op die andere Mobib-kaart, die ik niet ken en nooit in mijn handen heb gehad. Geen probleem, denk ik opnieuw. De NMBS kan dat uiteraard op de juiste kaart zetten. De vraag is alleen: best aan het loket, via telefoon, of toch maar via mail? Het antwoord: ja!

Ik bel. Ze sturen me naar het loket. Ik ga naar het loket in Aalter. Ze kunnen me niet helpen en geven met het telefoonnummer van de klantendienst. Tijdens het gesprek worden drie verschillende oplossingen voorgesteld, geen één werkt. Mijn favoriet: “toon gewoon de app aan de buschauffeur, je hebt die Mobib-kaart niet nodig.” Zwartrijden op aanraden van NMBS, is dat zoiets als roken op doktersadvies?

De zaak sleept weken aan, uiteindelijk krijg ik via mail het bewijs in handen dat het loket me kán en zál helpen. Dat ik me gewoon met die mail moet aanmelden, en dat het dan allemaal in orde komt. De mail meldt trots: “We raden je aan om een manuele synchronisatie van je validatie op deze nieuwe kaart aan te vragen aan een NMBS-loket.”

Dus ik naar dat loket. Ik dacht, Gent-Sint-Pieters, waarom niet. Ik ben hier nu toch.

De loketbediende leest de mail, neemt mijn Mobib-kaart in ontvangst, en zet zich schrap om de voorgestelde handeling te proberen. Dat lukt niet. Op zich verbaast dit me niet, aangezien het ook maar één van de ondertussen al vijf verschillende adviezen is die de NMBS-helpdesk heeft aangeraden als “zeker de juiste oplossing”.

Hoewel de vriendelijke dame mij aangeeft dat er inderdaad een procedure bestaat om een abonnement van de ene Mobib-kaart naar de andere Mobib-kaart over te zetten, kunnen we deze hier niet toepassen. Immers, ik heb haar maar één Mobib-kaart bezorgd. (Ah ja, want ik heb er ook maar één, en het is de enige die ik ooit gehad heb.)

En dan wordt het probleem meteen duidelijk. Het ligt aan mij. Ik ben uiteraard die vorige kaart verloren, of ze is gestolen, want de kaart zit in het systeem dus ze bestaat.

Maar hoewel de dame achter het loket meteen doorheeft dat ze met een beroepscrimineel te maken heeft, zet ze toch moedig voort. Ze belt de helpdesk. Ze maakt gewag van een man die haar “meerdere onsamenhangende verhalen probeert wijs te maken”. En ik kijk nog achter me, maar helaas, het gaat wel degelijk over mij. Hoewel ik bijna twee maanden lang heb geprobeerd de bus te nemen, word ik plots daar, op dat moment, aan loket 3 ontmaskerd als de persoon die al bijna twee maanden lang de bus probeert te nemen. Wat zouden we toch doen zonder de NMBS? Wel, niét de bus nemen, zoveel is duidelijk.

Gelukkig weet de helpdesk aan de telefoon de oplossing: ik moet gewoon het voucher op mijn Mobib-kaart laden. Ik vertel haar dat, voor ik haar verlaat en dit even thuis ga proberen, ik het misschien toch best eens probeer waar ze bijstaat, zodat ze ziet dat ik het al geprobeerd heb. Mijn voucher is immers al geactiveerd, en dat op die voor mij onbekende Mobib-kaart. Dat is ook wat mijn app haar zegt. Aha!

Op dit moment verwacht ik half dat er een bureaulamp in mijn ogen zal geschenen worden terwijl een stem roept: “Leugenaar, kijk naar deze kaart, kijk ernaar! Beweer je werkelijk dat je deze nog nooit gezien hebt?” Maar dan bedenk ik mij dat ook zij de kaart nooit gezien heeft en deze dus onmogelijk kan presenteren. Als fraudeur ben ik uiteraard niet aan mijn proefstuk toe. Dat weerhoudt haar er helemaal niet van om mij als leugenaar te bestempelen, want volgens haar systeem bestaat de kaart wel degelijk. Er zijn immers twee kaarten aan mijn account gekoppeld, zegt haar computer: die ene die niemand ooit nog gezien heeft, en degene die ik haar net heb overhandigd.

Nu het duidelijk is dat ik uit het misdaadmilieu kom, heeft het ook geen zin meer om mijn criminele achtergrond te verbergen. Dus ik doe een suggestie voor een truc van de foor: wat als die onzichtbare kaart eigenlijk gewoon verloren of gestolen zou zijn, wat zou er dan gebeuren? Dan moet ik toch ook nog met de bus kunnen rijden (zolang mijn strafmaat voorwaardelijk blijft en ik niet opgesloten ben).

Blijkt nu dat mijn suggestie nog legaal is ook! Ze maakt een duplicaat aan van de kaart die ik nooit heb gezien of gehad, maar heeft daarvoor wel mijn identiteitskaart nodig om mijn pasfoto uit te lezen. Ik overhandig mijn identiteitskaart, die al sinds 2016 niet van mijn zijde wijkt. Crimineel, je bent het of je bent het niet. En zowaar, achter haar begint een machine een nieuwe (oude?) Mobib-kaart te printen, ter vervanging van een hypothetische kaart uit een andere realiteit.

Op die nieuwe kaart staat… nog niets. Maar met één tap op haar kaartlezer tovert ze mijn De Lijn-abonnement tevoorschijn, rechtstreeks óp die verse Mobib-kaart. Bam! Het is alsof ze nooit niet bestaan heeft.

En ik glimlach want, leugenachtig als ik ben, heb ik toch maar mooi een werkende Mobib-kaart waarmee ik met de bus kan rijden.

Alleen… ik heb er nu eigenlijk twee. Twee Mobib-kaarten. De verloren gewaande zoon van jaren geleden, nooit ontmoet maar nu digitaal en fysiek tot leven geroepen met een De Lijn-Supplement 12 Maanden en alles erop en eraan, inclusief lelijke gangsterfoto uit 2016. Daarnaast heb ik mijn aangenomen zoon, geboren in januari 2024, met een iets meer actuele (doch ongelukkig uitgesneden) foto. Ah, en die eerste Mobib-kaart verloopt al in 2025. Da’s ook jammer.

Maar dan herinner ik me weer de procedure waarover ze vertelde bij het begin van onze ontmoeting: je kan een abonnement van de ene Mobib-kaart overzetten naar de andere – tenminste als je beide kaarten in je bezit hebt. En die heb ik nu! Dus ik vraag haar: kunnen we dat abonnement anders meteen op mijn nieuwe kaart zetten?

En plots vallen alle puzzelstukjes in elkaar. Je ziet de radertjes in haar hoofd draaien. Dit is het moment aan het einde van de episode waarop Baantjer op café haarfijn uitlegt wanneer hij zich realiseerde hoe de vork aan de steel zat.

Ik ben een bedrieger. Ik probeer hier de identiteit van iemand anders te stelen. Immers, de persoon die afgebeeld staat op die éne Mobib-kaart (die op dit moment 2 minuten oud is en gebaseerd op de zopas overhandigde identiteitskaart uit 2016), is niet dezelfde als de persoon op die andere Mobib-kaart, die met de foto uit 2023 die verdacht veel lijkt op mij, de oplichter die hier voor haar staat. Het is de énige logische verklaring.

Uiteraard ben ik hier, op deze dag in februari 2024, aan dit loket in Gent-Sint-Pieters, op klaarlichte dag identiteitsfraude aan het plegen. Het houdt allemaal steek: de onsamenhangende verhalen (vijf verschillende telefonische NMBS-adviezen – no way), de twee Mobib-kaarten (waarvan één zelfs onder haar eigen ogen geproduceerd – wat een lef), en een computersysteem dat haar vertelt dat beide kaarten toebehoren aan dezelfde persoon met de naam “Ruben Verborgh”, die dan ook nog eens vermeld staat óp beide kaarten én op die identiteitskaart die zogezegd nog geldig is tot 2026.

Basiscriminaliteit, daar houd ik me niet mee bezig. Een BMW’tje of een Rollsje stelen, dat is niets voor mij. Ik ben hier voor het harde werk: ik wil – tot tweemaal per week – met de bus. Met een geldige Mobib-kaart. Op kosten van mijn werkgever.

En dát, beste lezer, is waarom de dame die nu dwars door mij heen kijkt, zo vele jaren geleden beslist heeft om een carrière als undercoveragente te beginnen. Daar aan dat loket, kan niemand vermoeden dat deze nietsontziende detective daar niet werkelijk zit om je een treinabonnement aan te smeren, maar wel om belangrijke misdaden op te lossen ter dienste van de immer verloederende maatschappij.

Maar het is te laat. Zij heeft me ontmaskerd als de man die de bus wou nemen. Ik heb haar gezien als de briljante politie-inspecteur die net een nieuwe case heeft opgelost. In dat ogenblik zijn we beiden door de mand gevallen, en dus rest ons geen keus. Ons lot hangt aan elkaar vast. We hebben een manager nodig.

De manager raadt haar aan om nog eens de helpdesk te bellen; misschien krijgt ze dit keer iemand anders aan de lijn. Ze zegt dat ze een man voor zich heeft. Iemand die meerdere verhalen vertelt, onsamenhangend. Iemand die onvoldoende op zijn pasfoto uit 2016 lijkt. (Er zijn er al voor minder veroordeeld.) Iemand die nu, dankzij haar, twee Mobib-kaarten heeft, reeds voordien gekoppeld aan dezelfde account. Of het mogelijk is om mijn busabonnement te verzetten van de oude Mobib-kaart naar de nieuwe?

Dat gaat niet, er is immers een gekend IT-probleem: de NMBS kan momenteel enkel abonnementen van De Lijn overzetten als daar ook een NMBS-abonnement aan gekoppeld is. Omdat mijn NMBS-abonnement noodzakelijkerwijs enkel via de app beschikbaar is, hangt mijn busabonnement onherroepelijk vast aan die oude kaart. Ik zal het met die ene kaart moeten doen, maar ook de andere bijhouden. Dit IT-probleem was ook de reden waarom het in januari niet werkte, probeert hij haar wijs te maken. De systemen zijn immers nog niet goed voorzien op het Flex Season Ticket.

Op dat moment realiseert ze zich dat de persoon aan de andere kant van de lijn een medeplichtige is van de leugenachtige crimineel met twijfelachtige identiteit die nog steeds voor haar staat. Ze haakt in en zet zich schrap. En ik weet dat vanaf nu, na meer dan 30 minuten aan dit loket, élke seconde telt.

Ik draai me om, graai mijn twee Mobib-kaarten mee, en kijk niet meer achter me. Als de weeromstuit maak ik me uit de voeten. Een achtervolging zou haar dekmantel in gevaar brengen, dus ik grijp mijn kans en sprint naar het perron.

De trein naar Aalter heeft weer vertraging. Volgende keer ga ik gewoon met de bus.